به گزارش همشهری، پیش از این نوروز، آیین‌های رمضان، روز قدس، اذان مؤذن‌زاده و ردیف‌های موسیقی از جمله پرونده‌های ثبت شده در میراث‌معنوی ملی کشورمان محسوب می‌شد.
ایرانیان باستان نخستین شب زمستان را شب تولد الهه مهر (میترا )میپنداشتند، و به همین دلیل این شب را جشن میگرفتند.
گرد آتش جمع میشدند و شادمانه رقص و پایکوبی می‌کردند. آنگاه خوانی الوان می‌گستردند و «میزد» نثار می‌کردند. میزد نذر یا ولیمهای غیرنوشیدنی مانند گوشت، نان و شیرینی و حلوا بود.
فریبرز دولت آبادی، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در مراسم ثبت ملی شب یلدا، ضمن تاکید بر اینکه طی سال‌های اخیر خوشبختانه در حوزه ثبت میراث ناملموس و آیین‌های مرتبط به آن روند بهتری را در پیش گرفته‌ایم افزود:« امید است که این روند در سال‌های آینده نیز در سازمان پیگیری شود تا بتوانیم دست کم برای حفظ آیین‌های ملی ایران با ثبت آن اقدام‌های نخستین حمایتی را انجام دهیم.»
وی دراین‌باره گفت:« امروز به‌دلیل قدمت 8هزارساله این آیین و برای حفاظت و گسترش آن برای نسل‌های آینده آن را به ثبت رساندیم؛ چرا که آیین‌ها از نسل‌های گذشته برای ما به امانت آمده‌اند و ما نیز باید این آیین‌های سنتی را حفظ کرده و با تمام حواشی، آن را به نسل آینده تقدیم کنیم.»
همچنین ایسنا در گزارشی از مراسم ثبت ملی مردمی‌ترین جشن همگانی فرهنگ ایرانی به سخنان مدیر پیشین پژوهشکده مردم‌شناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اشاره کرده که گفته است: بدون هیچگونه گزاف‌گویی، در تاریخ هیچ ملتی و در هیچ فرهنگی به‌اندازه فرهنگ ایرانی جشن و شادی وجود ندارد.
محمد میرشکرایی، دراین‌باره توضیح داده است: در آداب و سنن ایرانی، 12جشن ماهانه به‌مناسبت تقارن روز و ماه، 6جشن آفرینشی به‌مناسبت مراحل شش‌گانه آفرینش جهان، 4 جشن آغاز فصل، نوروز به‌عنوان سال‌جشن همراه خرده‌جشن‌های مختلف در یک‌ونیم ماه، جشن‌های معیشتی مانند برداشت خرمن و زایش گوسفندان و جشن‌هایی که در این چارچوب نمی‌گنجند، مانند: سده وجود دارند.
او همچنین گفته است: یلدا به‌لحاظ گستره رواج و پیشینه کهن‌اش، همسنگ نوروز است و هرگز از دایره فرهنگی مردم خارج نشده و به فرهنگ رسمی وارد نشده است. از این رو، یلدا مردمی‌ترین جشن همگانی فرهنگ ایرانی است.
وی اظهار داشته است: یلدا تنها جشن ایرانی است که شب‌هنگام برگزار می‌شود. یلدا جشن فصلی نیست، بلکه جشنی آیینی است و جشن آغاز فصل زمستان «خرم‌روز» است که به نام 90 روز نیز معروف است، به این معنا که از شب یلدا تا نوروز 90 روز فاصله است.
